Elektrikli araba satışları, her ne kadar toplam pazarda ihmal edilebilir oranda olsa da otomotivdeki dönüşümün sonucu olarak çok süratli artacak. Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) bilgilerine nazaran 2022 yılının birinci yedi aylık devrinde 2 bin 532 adet elektrikli araba satıldı. Ayrıyeten galeriler tarafından ithal edilip satılanlar da var. Lakin, 2020’de 844 adet, 2021’de ise 2 bin 846 adet (galeriler hariç) elektrikli araba satıldığı göz önüne alındığında katlanarak artan bir satış trendi olduğu anlaşılıyor. Elektrikli arabalar için en değerli altyapı yatırımı ise şarj istasyonları. İşyeri ya da meskeninde uygun alanı olan araç sahipleri, ferdi şarj istasyonları kursa da halka açık alanlarda şarj istasyonu işletmecileri hizmet veriyor. Türkiye’de hâlâ yaklaşık 4 bin 500 adet şarj soketi (bireysel kurulumlar hariç) bulunuyor. Elektrikli araba satışlarının artış suratına bakıldığında şarj soketi sayısının yetersiz kalacağı belirliydi. 2 Nisan’da yayınlanan mevzuat ile yasal bir altyapıya kavuşan şarj istasyonu işletmeleriyle ilgili açıklanan teşvik paketi sonrası lisans alan şirket sayısı 32’ye ulaştı.
KURULUM ŞARTLARI
Enerji Piyasası Denetleme Konseyi (EPDK) tarafından açıklanan yönetmeliğe nazaran şarj istasyonu lisansı alan şirketler, lisans yürürlüğe alındıktan sonraki altı ay içinde en az beş farklı ilçede, en az 50 adet ünite konseyimi yapmak zorunda. Bu ünitelerin en az yüzde 5’inin DC 50 kW ve üzeri güçte olması gerekiyor. Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda yer alan otoyol ve devlet yollarında kurulan şarj ünitelerinin de en az yüzde 50’sinin DC 50 kW ve üzeri güçte ünite tipinde olması gerekiyor. Şarj ağında yer alan her bir şarj istasyonunda, AC üniteler için en az bir adet tip-2 soket kontağı, DC üniteler için de en az bir adet birleşik şarj sistemi soket ilişkisi kuralı bulunuyor.
(Berkan Bayram)
BEŞ YILDA KARŞILANABİLİR
Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) Lideri Berkan Bayram, “Geçtiğimiz yıllarda rastgele bir yasal çerçeve ile hudutları belirlenmemiş, standartları oluşturulmamış bir bölüm yapısından, bu yıl içerisinde çıkarılan yönetmelikler ile tüm yatırım teşvik kaideleri belirlenmiş, lisans süreçleri tanımlanmış ve ünitelerin sahip olması gereken memleketler arası standartlar belirlenmiştir. Bu yılın başında TBMM’den geçen kanun metni ile, 21.12.2021 tarihli 7346 sayılı Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda değişiklikler yapılmıştı. Dünyadaki iklim değişikliğini tedbire ve sera gazı emisyonlarını azaltma tarafında, ülkemizde elektrikli araç kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik elektrikli araç şarj hizmeti mevzuat altyapısında oluşturulması amaçlanmıştı. 2 Nisan 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Türkiye Şarj İstasyonları İşletmeci Lisans Kuralları mevzuatı yürürlüğe girmişti. Ülkemizin elektromobilite alanında en süratli büyüyen kesimlerinden şarj istasyonları, bu sayede yasal bir altyapıya ve standartlara ulaşmış oldu” açıklamasını yaptı.
Bayram, yatırım dayanak paketine nazaran teşvikten yararlanan firmaların 2023 yılı nisan ayına kadar en az 90 kW güce sahip DC şarj istasyonlarını, belirlenen yatırım teşvik rotalarında kurması gerektiğini, buna nazaran 1572 adet DC şarj ünitesinin konseyimi belirlenen vakit aralığında tamamlanırsa Türkiye şarj istasyonu gereksiniminin önümüzdeki beş yıl için rahatlıkla karşılanabileceğini de kelamlarına ekledi.
RUHSAT SORUNU ÇÖZÜLMEDİ
Şarj ağı işletmecilerinin sorun yaşadığı bir husus olan, daha evvel de iki defa uzatılan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı alma mecburiliği da tekrar ertelendi. Evvelki yönetmeliğin süreksiz 6. unsurunun 1. fıkrasında yer alan “31/07/2022” ibaresi, “31/07/2023” formunda değiştirildi. Bu değişiklik ile geçmişe dönük heyetimi yapılmış ve faaliyet gösteren şarj istasyonlarının tümünün ruhsatlandırılması koşulu bir yıl daha uzatılmış oldu.
ELEKTRİKLİ SÜRÜŞ HAFTASI
Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen Elektrikli Sürüş Haftası, 11-12 Eylül tarihlerinde İstanbul Tuzla’daki Autodrom’da gerçekleştirilecek. Hibrit, şarj edilebilir hibrit ve elektrikli araçların test edilebileceği tertipte şarj istasyonu şirketleri, elektrikli motosiklet ve scooter markaları da yer alacak. Ayrıyeten sürdürülebilirlik üzerine bilinçlendirmeye yönelik etkinlikler de gerçekleştirilecek. Elektrikli Sürüş Haftası ziyaretçilerinden rastgele bir fiyat alınmıyor.
E-MOBİLİTEYE ÖNCÜLÜK EDİYOR
ABB, 130 yılı aşkın geçmişe sahip küresel elektrik mühendislik şirketi olarak, 2010’dan itibaren elektrikli araçlara yönelik Avrupa, Amerika ve Asya ülkelerinin regülasyonları ve lokal araç üretimleri için çalışmalar yapıyor. Birçok elektrikli araç şarj istasyonu protokolünün üniversal süreçlerine de ortak olan ABB, araba üretici firmalarıyla altyapı, eser ve gereksinimlere yanıt veren tahlillerle emniyetli bir ulaşım ağı kurabilme yolunda e-mobilitenin gelişimine öncülük etmeyi sürdürüyor. ABB; mesken, iş hanları kamusal ve yarı kamusal kullanımı destekleyen duvar tipi 24kW DC şarj üniteleri de sunuyor.
UÇTAN UCA İNANÇLI SİSTEMLER
Bina, elektrik ve dijital altyapıları için eser ve sistemler konusunda uzman olan Legrand; konutlar, ticari ve endüstriyel yapılar için trafo, şalt eserleri, dağıtım panoları, kesintisiz güç kaynağı, kablo taşıma sistemleri, anahtar priz, mesken otomasyon sistemleri, acil durum aydınlatma eserleri, yapısal kablolama ve aydınlatma denetim sistemlerine kadar uçtan uca tam sistemler sunuyor. Elektrikli ve şarj edilebilir hibrit araçlar için AC ve DC inançlı ve süratli şarj sistemleri de sağlayan Legrand Küme, 2021’de Hollanda merkezli Ecotap firmasının satın alınmasıyla birlikte 180 kW’a kadar DC tip süratli şarj istasyonlarını da eser portföyüne dahil etti.
